Các cuộc đàm phán kéo dài giữa Indonesia và Nga về việc mua máy bay chiến đấu Su-35 gần đây đã chứng kiến sự chuyển dịch sang các phương án thay thế, mặc dù Nga vẫn lạc quan về việc hồi sinh thỏa thuận. Động lực chính trị tại Indonesia đã đóng băng thỏa thuận từ năm 2021, nhưng Nga vẫn hy vọng rằng sự thay đổi trong bầu không khí chính trị của Indonesia có thể làm sôi động lại hợp đồng.

Hiện nay, Indonesia đang tìm hiểu về các máy bay thay thế để hiện đại hóa không quân của mình, kích thích bởi cả sự phức tạp chính trị và hạn chế tài chính. Một ứng cử viên nghiêm túc khác là máy bay F-15EX của Mỹ, một loại máy bay hiện đại hứa hẹn mang đến khả năng chiến đấu không giới hạn. Tuy nhiên, chi phí cao và rắc rối trong quan hệ Mỹ-Indonesia có thể tạo ra những trở ngại đáng kể.

Saab JAS 39 Gripen của Thụy Điển là một ứng cử viên triển vọng khác, được khen ngợi về tính hiệu quả chi phí và hiệu suất hoạt động. Mặc dù nó thiếu một số sức mạnh thô của Su-35, tính khả thi về giá cả và khả năng tích hợp của nó khiến nó trở nên hấp dẫn đối với Indonesia. Lựa chọn chiến lược này nhấn mạnh sự chuyển biến thiết thực trong việc mua sắm quốc phòng của Indonesia, cân bằng hiệu suất với hạn chế ngân sách.

Ngoài ra, Indonesia đang xem xét việc nâng cấp lên phiên bản F-16V Viper mới nhất, giúp nâng cao phòng thủ không quân mà không cần phải đổi mới toàn bộ đội tàu bay hiện tại. F-35, mặc dù vượt trội về công nghệ, vẫn là một lựa chọn không khả thi do chi phí cấm kỵ và phức tạp về mặt địa lý chính trị.

Quyết định của Indonesia sẽ bị ảnh hưởng bởi nhu cầu tạo ra mối quan hệ ngoại giao mạnh mẽ trong khi hiện đại hóa khả năng quân sự của mình. Trong khi các biện pháp trừng phạt quốc tế đối với Nga tiếp tục, mối quan hệ của Indonesia với các cường quốc toàn cầu như Mỹ sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chiến lược quốc phòng của mình, có thể đưa tập trung khỏi các máy bay Su-35 sang các phương án khả thi hơn.